Wychowywanie dzieci jest jedną z tych rzeczy, które są jednocześnie piękne i potrafią być niesamowicie satysfakcjonujące, ale też jednocześnie potrafią mocno dać w kość. Zwłaszcza teraz, kiedy mamy dostęp do tysięcy różnych opinii w internecie, może się nam wydawać, że wszystko robimy źle. Nie warto jednak opierać się na złośliwych komentarzach i poradach obcych kobiet z facebookowej grupy. Warto za to słuchać naukowców. Oni z kolei doszli do wnioski, że kontakt dzieci z naturą jest niezbędny w ich rozwoju.
Garść badań
We wczesnych latach osiemdziesiątych biolog z Uniwersytetu Harvarda, Edward O. Wilson, zaproponował teorię zwaną biofilią. Mówi ona o tym, że mimo iż starannie wijemy sobie swoje gniazdka, małe i duże, próbując jak najlepiej urządzić nasze kuchnie, salony i domowe biura, instynktownie ciągniemy do ich naturalnego otoczenia. Jednak wielu rodziców XXI wieku zakwestionowałoby tę teorię, obserwując, że ich pociechy wyraźnie wolą siedzieć na kanapie przed ekranem zamiast bawić się na zewnątrz.
Narodowa panika, że dzieci spędzają zbyt dużo czasu w pomieszczeniach, stała się tak ekstremalna, że kryzys ten dostał nawet własną nazwę – zespół deficytu natury (nature deficit disorder). Chociaż niektórzy uważają, że do dość dramatyczna nazwa, jasne jest, że dzieci spędzają coraz więcej czasu wewnątrz, niż na zewnątrz. Ta zmiana jest oczywiście w dużej mierze spowodowana rozwojem technologii. Badania wykazały, że przeciętne amerykańskie dziecko spędza od 4 do 7 minut dziennie na zabawie na świeżym powietrzu, ale za to ponad 7 godzin dziennie przed ekranem telewizora, komputera, czy telefonu.
Kolejny znaczący czynnik, sprawiający, że dzieci wychodzą na zewnątrz rzadziej, są rosnące obawy rodziców przed chorobami i niebezpieczeństwami związanymi z zabawą na świeżym powietrzu. A ponieważ miasta i przedmieścia wciąż się rozrastają, środowisko naturalne staje się coraz bardziej podzielone i kontrolowane, jednak dzieci wydają się mało skłonne do spędzania czasu nawet na ogrodzonym bliskim domu podwórku, nie mówiąc już o przeskakiwaniu ogrodzenia do sąsiada lub spacerowaniu po lesie.
Zamiast tego, zajęcia w domu mogą wydawać się im dużo łatwiejsze, podobnie jak ich rodzicom, którym możliwe scenariusze spędzają sen z powiek. Przecież dziecko, które pozostaje w domu, nie tylko nie dozna poparzeń słonecznych (mimo, że przecież kiedy wychodzi uparcie smarujemy je kremami z filtrem), zadrapań i innych typowych dla wieku dziecięcego przykrości, ale także nie będzie wystawione na ryzyko większych niebezpieczeństw, jak np. porwania, potrącenia przez samochód i inne. I chociaż oczywiście w pewnych skrajnych przypadkach (jak np. pandemia, w czasie której należy zapewnić dzieciom rozrywkę w domu) jest to prawdą, takie myślenie jest jednak zazwyczaj błędne.
Dlaczego warto zachęcać dzieci do wychodzenia na dwór?
Spędzania czasu na świeżym powietrzu, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, jest konieczne. Niektórzy uważają, że powinna to być przestrzeń zielona, inni, że każde środowisko na zewnątrz będzie wystarczające. Większość badań zgadza się, że dzieci bawiące się na świeżym powietrzu są mądrzejsze, szczęśliwsze, bardziej uważne i mniej niespokojne niż dzieci, które spędzają większość czasu w pomieszczeniach. Chociaż nie jest jasne, w jaki sposób dokładnie następuje poprawa funkcji poznawczych i nastroju, jest kilka rzeczy, które wiemy o tym, dlaczego przyroda ma dobry wpływ na dzieci.
Pewność siebie
Podczas zabawy na dworze, istnieje nieskończona liczba sposobów interakcji ze środowiskiem zewnętrznym, bez żadnych określonych zasad i oczekiwań. Oznacza, że dziecko ma moc kontrolowania własnych działań, nie czuje presji i widzi siebie jako osobę mającą kontrolę.
Kreatywność i wyobraźnia
Ten nieustrukturyzowany styl zabawy pozwala dzieciom na wysoką interakcję z otoczeniem. Mogą myśleć swobodniej, planować własne działania i podchodzić do wszystkiego w pomysłowy sposób.
Różnorodność stymulacji
Natura może wydawać się mniej stymulująca niż pełna akcji gra wideo twojego syna, ale w rzeczywistości aktywuje więcej zmysłów – możesz widzieć, słyszeć, wąchać i dotykać przyrody wokół ciebie. Poszerza to horyzonty i pozwala rozwijać emocje i zmysł obserwacyjny.
Więcej ruchu
Większość sposobów obcowania z naturą wymaga więcej ćwiczeń niż siedzenie na kanapie. Twoje dziecko nie musi dołączać do lokalnej drużyny piłkarskiej ani jeździć na rowerze po parku – wystarczy zwykły spacer. Ćwiczenia są nie tylko dobre dla organizmu, ale także sprawiają, że nasze pociechy są bardziej skupione, co jest szczególnie korzystne w przypadku dzieci z ADHD.
Skłonienie do myślenie
Natura stwarza dla dzieci wyjątkowe możliwości obserwacji, których nie może zapewnić żadne inne środowisko. Zjawiska, które na co dzień występują na podwórkach i w parkach, powodują, że dzieci zadają pytania o przyrodę, rośliny i zwierzęta.
